بیماریهای ناشی از سوء تغذیه - وبلاگ دخترانه ها

به گزارش وبلاگ دخترانه ها، یکی از بزرگترین دلایل مرگ و میر در نوزادان سوء تغذیه است. این مقاله را خوانده تا از این بیماریهای مختلف، علائم آنها و گزینه های درمانی پیش رو اطلاعات بیشتری کسب کنید.

مترجم: رزیتا ملکی زاده

منبع:راسخون

یکی از بزرگترین دلایل مرگ و میر در نوزادان سوء تغذیه است. این مقاله را خوانده تا از این بیماریهای مختلف، علائم آنها و گزینه های درمانی پیش رو اطلاعات بیشتری کسب کنید.

سوء تغذیه عارضه ای است که در آن مواد مغذی اولیه مورد احتیاج بدن به قدر کافی تأمین نشده که این امر به بروز انواع بیماریها و اختلالات منجر می گردد. بنابراین، به منظور مقابله با این تهدید در سراسر دنیا، اطلاع از انواع مختلف بیماریهای موجود ناشی از سوء تغذیه و علائم آنها اهمیت دارد.

ماراسموس

ماراسموس (Marasmus) بیماری ناشی از کمبود شدید پروتئین و کالری در بچه ها است. این عارضه، به کمبود انرژی کلی انجامیده بطوریکه در آن فرد لاغر و نحیف به نظر رسیده و وزن بدن او به کمتر از 80% وزن طبیعی مورد احتیاج می رسد. وقوع این بیماری در نوزادان کمتر از یک سال بیشتر است. این بیماری در کشورهای آفریقایی و بعضی کشورهای دنیا سوم شایع می باشد. در این بیماری، تحلیل بیش از حد عضلانی، اِدم، خشکی و پوسته پوسته شدن پوست، شلی پوست و غیره وجود دارد. علاوه بر این، ذخایر بافت چربی بدن خصوصاً در باسن و ران به شدت کاهش می یابند. بعلاوه مشاهده می گردد که فرد بسیار زودخشم و بدخلق شده، و گرسنگی سرانجام ناپذیری خواهد داشت. فرد بعلاوه بسیار مستعد ابتلاء به بیماریهای عفونی شده بطوریکه بیش از پیش میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری را افزایش می دهد. درمان آن نه تنها فراهم ساختن تمام مکمل های تغذیه ای مورد احتیاج فرد که دچار کمبود شده را شامل می گردد، بلکه درمان کم آبی و سایر عفونتهایی را دربرمی گیرد که فرد ممکن است دچار آنها شده باشد.

کواشیورکور

کواشیورکور (Kwashiorkor) یکی از شایع ترین بیماری های ناشی از کمبود پروتئین در دنیا است. بعلاوه گفته می گردد که این بیماری ناشی از کمبود پروتئین ـ کالری شبیه به ماراسموس می باشد، اما آنچه این دو را از یکدیگر متمایز می سازد وجود اِدم است که نوعاً در پاها دیده می گردد. سایر نشانه های این بیماری، باد کردن شکم، بزرگ شدن کبد، کم پشت شدن مو بطوریکه بافت آن به طور معمول زبر و خشن می گردد، ریختن دندانها، کاهش رنگدانه در پوست و درماتیت را شامل می گردد. بچه ها مبتلا به این بیماری عموماً دچار زود خشمی و بعلاوه بی اشتهایی می شوند. گرچه مدتهای طولانی این اعتقاد وجود داشت که این بیماری ناشی از کمبود پروتئین است، اما اکنون گفته می گردد که عوامل دیگری مانند کمبود ویتامین و مواد معدنی هم نقشی مهم در بوجود آمدن این بیماری ایفاء می نمایند. مجدداً متذکر می شویم که درست همچون ماراسموس، به دلیل کمبود شدید مواد مغذی ضروری مختلف، فرد مستعد ابتلاء به بیماری های مختلف شده و حتی ممکن است پس از واکسینه شدن در برابر آن بیماری خاص، باز هم مبتلا به بیماریهایی گردد.

کم خونی

آنمی یا کم خونی یکی از شایع ترین بیماری های ناشی از سوء تغذیه است. کم خونی می تواند ناشی از دلایل مختلف باشد، اما یکی از دلایل اصلی کم خونی، رژیم غذایی کمبود آهن و ویتامین B12 است. رژیم غذایی کمبود آهن سبب ایجاد نوعی کم خونی به نام کم خونی فقر آهن می گردد. این نوع کم خونی یکی از شایع ترین بیماریها در دنیا بوده و به ویژه در کشورهای در حال توسعه شایع می باشد. این کم خونی بعلاوه به ویژه در زنان باردار ساکن در این منطقه ها دیده می گردد. این عارضه موجب بروز مسائل مختلفی مانند تنگی نفس، خستگی، کوفتگی، رنگ پریدگی و سایر علائمی می گردد که حاکی از میزان کم هموگلوبین می باشد. کمبود ویتامین B12 منجر به نوعی کم خونی تحت اسم کم خونی مگالوبلاستیک می گردد.

گواتر

گواتر نوعی بیماری است که عمدتاً به دلیل کمبود ید در رژیم غذایی بوجود می آید. این امر به بروز علائم معمول گواتر از جمله تورم غده تیروئید منجر می گردد که با تورم بزرگی در ناحیه گلو قابل مشاهده است. سایر علائم موجود در گواتر با علائم دیده شده در هیپوتیروئیدیسم یا کم کاری غده تیروئید مانند آرتریت، ضعف، پایین آمدن میزان سوخت و ساز، افزایش آمادگی ابتلاء به سرماخوردگی، فروافتادگی پلک و غیره مشابه خواهد بود. گاهی اوقات تورم موجود در گردن ممکن است خیلی بزرگ باشد که امکان دارد منجر به فشردگی راه هوایی یا حنجره گردد که این امر می تواند اشکال در تنفس و صحبت کردن را به همراه داشته باشد. این اختلال به طور معمول در کشورهایی دیده می گردد که از ید کمی در خاکشان برخوردار بوده یا در کشورهایی که به مکمل های غذایی موجود ید افزوده نشده است. درمان گواتر به میزان و دلیل آن بستگی دارد. چنانچه تورم کوچک باشد و تنها به دلیل کمبود ید ایجاد شده باشد، آنگاه فراهم ساختن مکمل های ید می تواند به درمان این اختلال یاری کند. با این حال، در صورتی که تورم بزرگ باشد و باعث ایجاد فشار بر روی نای یا حنجره گردد، بهتر است به طور اورژانسی بسته به مورد، تیروئیدکتومی جزئی یا کامل بر روی بیمار انجام گردد.

هیپوناترمی

هیپوناترمی بیماری ناشی از کمبود سدیم در خون و رژیم غذایی است. این عارضه، نوع جدی اختلال الکترولیتی است که به طور معمول در افرادی دیده می گردد که از سطوح بالای هورمون کاهنده ادرار برخوردار می باشند. در این بیماری، غلظت سدیم در پلاسما کمتر از 135 میلی اکی والان در لیتر است. به این بیماری اغلب به اسم عارضه ناشی از سایر بیماریهای جدی پزشکی مانند اسهال، استفراغ بیش از حد، استسقاء و غیره نگاه می گردد. نشانه های معمول آن تهوع، استفراغ، سردرد و غیره را شامل می گردد. چنانچه علائم به موقع درمان نشده و بدتر شوند، ممکن است حتی به سردرگمی، تشنج و بی حسی منجر گردد. و امکان دارد، فرد حتی در نهایت به کما رود. درمان این بیماری بستگی به دلیل اصلی دارد. در موارد کاهش شدید حجم، ممکن است احتیاج به تزریق داخل وریدی سالین باشد. علائم جدی مانند تشنج به طور معمول احتیاج به درمان با استفاده از نمک هیپرتونیک دارد.

هیپوکالمی

عارضه ای که در نتیجه کمبود پتاسیم در رژیم غذایی بوجود آمده تحت اسم هیپوکالمی شناخته می گردد. به طور معمول، برای آنکه علائم خود را آغاز به نشان دادن نمایند، ضروری است که نه تنها میزان ناکافی پتاسیم مصرف گردد، بلکه بیش از حد پتاسیم از بدن از دست رود. بنابراین، هیپوکالمی اغلب به اسم عارضه کم آبی یا اسهال و سوء تغذیه دیده می گردد. علائم و نشانه های هیپوکالمی شامل درد عضلانی، گرفتگی عضلات، تشنج عضلانی، تغییرات جزئی در فشار خون، یبوست و غیره می گردد. اثرات جدی هیپوکالمی، کم کنشی تنفسی و آریتمی قلبی را شامل می گردد. مهمترین روش درمان این بیماری، شامل مصرف غذاهای سرشار از پتاسیم در رژیم غذایی است. چنانچه فرد دچار کمبود آب بدن یا اسهال شده باشد، آنگاه احتیاج به تأمین مجدد مایعات بدن و هم درمان با استفاده از آنتی بیوتیک خواهد داشت.

کمبود ویتامین بعلاوه در بسیاری از بیماریهای ناشی از سوء تغذیه به طور معمول دیده می گردد. این مورد را در مقاله ای تحت اسم کمبود ویتامین در بیماریهای ناشی از سوء تغذیه مورد آنالیز قرار داده ایم.

بیماری های دیگری مانند بیماری کبدی ناشی از سوء تغذیه هم وجود داشته که خیلی شایع نیستند. از اینرو، شاید پس از خواندن این مقاله، بایستی بیاموزیم که نسبت به غذا و آنچه خداوند به ما ارزانی داشته کمی شکرگزارتر باشیم.

سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه های پزشک متخصص در نظر گرفته گردد.

منبع: راسخون