سوغات بوشهر چیست؟سوغاتی های خوراکیصنایع دستی - وبلاگ دخترانه ها

به گزارش وبلاگ دخترانه ها، بوشهر شهری بندری از استان های جنوب غربی ایران است، بنای اصلی این شهر باستانی را به اردشیر ساسانی نسبت داده اند، این شهر علاوه بر جاذبه های طبیعی و تاریخی، سوغاتی ها و صنایع دستی بسیار زیبایی هم دارد.

بوشهر شهری از استان های جنوب غربی ایران است که با مردمان خونگرمش محلی مناسب برای گذراندن یک تعطیلات ایدئال است. بوشهر بندری شبه جزیره ای است که در بخش مرکزی شهرستان بوشهر قرار گرفته است و از شمال و غرب و جنوب به خلیج فارس منتهی می شود. قدمت شهر بوشهر به دوره ساسانی برمی شود و اسامی مختلفی در منابع مختلف برای آن ذکرشده است.

از جمله نام های ذکرشده برای بوشهر می توان به رام اردشیر، ابوشهر، بخت اردشیر، لیان و ریشهر اشاره نمود. بنای شهر بوشهر به اردشیر ساسانی نسبت داده شده است و در کارنامه اردشیر بابکان به وجود بندری بانام بخت اردشیر اشاره شده است که در آن موقع بندری مهم بوده است.

اما بوشهر کنونی در سال 1150 قمری به وسیله ابومهیری (ناخداباشی کشتی های نادرشاه) پایه گذاری شده است و علت اصلی تأسیس آن خواست نادرشاه بود. بند در سرعت کم توانست به رونق خوبی دست پیدا کند و به عنوان رقیب اصلی بندر بصره شناخته شد.

از تاریخچه این بندر که بگذریم، بوشهر موقعیت بسیار مطلوبی در صنعت صیادی دارد و هرساله صدها تن ماهی از بند بوشهر صادر می شود. بوشهر در زمینه کشاورزی و دامداری هم استانی صاحب امتیاز است. این استان علاوه بر اینکه از مراکز مشت انبوه خرما در کشور است، بلکه یکی از مهم ترین منطقه ها درکشت گوجه فرهنگی خارج از فصل است و بعلاوه در زمینه پرورش شتر هم جایگاهی قابل توجه دارد.

و اما سوغاتی های بوشهر! وجود نخلستان های فراوان در مجاورت استان باعث شده تا خرما به عنوان یکی از اصلی ترین سوغاتی های این استان به حساب آید، بسیاری از روستاییان استان بوشهر با درست کردن صنایع دستی و فروش آن ها زندگی خود را می گذرانند به همین علت صنایع دستی این استان کم نیست.

سوغاتی های خوراکی

خرمای بوشهر

کشت خرما در بوشهر به عصر هخامنشیان برمی شود، فراوری خرما و فروش آن امروز به عنوان یکی از مشاغل اصلی استان بوشهر به شمار میرود. از خرمای بوشهر فرآورده های بسیاری به دست می آید که از جمله آن ها می توان به شیره خرما، پنیر نخل، لواشک خرما، شهد خرما، سرکه خرما و بسیاری از فرآورده های دیگر اشاره نمود. خرما و فرآورده های آن تنها محصول درخت های خرما نیست، از درخت های خرما صنایع دستی نظیر حصیر، زنبیل و کلاه هم تهیه می شود.

پنیر نخل

پنیر نخل ماده ای ترد و سفیدرنگ است که در واقع بخش میانی درخت خرما است. پنیر خرما بسیار شیرین و خوشمزه است و علاوه بر بوشهر در جهرم، و هرمزگان فراوری می شود، در بوشهر به پنیر خرما غاپ هم می گویند. برای به دست آوردن پنیر خرما یا همان غاپ ابتدا سردرخت را می اندازند و برگ ها و لیف های دور برگ ها را تا رسیدن به میانه و پنیر درخت جدا می نمایند.

این سوغاتی خوشمزه بسیار گران قیمت است و سرشار از خاصیت! این سوغاتی لذیذ سرشار از قند، مواد معدنی، ویتامین و آهن است.

ارده بوشهر

ارده یکی از فرآورده های لذیذ کنجد است که به عنوان غذایی پرانرژی درکنار شیره خرما یا شیره انگور مصرف می شود. ارده از کنجد تهیه می شود و روغن آن منبع غنی از ویتامین، آنتی اکسیدان و چربی اشباع شده است. این خوراکی گرم، بدن را در برابر هوای سرد مقاوم می نماید. تهیه ارده و شیره مرغوب از بوشهر کار بسیار راحتی است، اگر روزی به بوشهر رفتید، خرید این محصول را از قلم نیاندازید.

خارک

بوشهری ها به خرمای نارس خارک می گویند، خارک یکی از لذیذترین خوراکی های جنوبی است.

خارک پخته

خارک پخته یکی از شیرینی های سنتی و سوغات در تور بوشهر است که هواداران زیادی دارد. برای تهیه خارک پخته، خارک و شکر را در دیگ می ریزند و میزانی آب به آن اضافه می نمایند و آن را می جوشانند تا به صورت کامل نرم شود. بعد از نرم شدن خارک ها باید آب آن را گرفت و هسته خرما از آن بیرون کشیده شود و خارک ها روی حصیر پخش شده تا خشک شوند.

حلوای راشی

حلوای راشی یا حلواارده یکی از شیرینی های سنتی بوشهر است که در واقع نوعی حلوا است. برای تهیه حلوا راشی، شیره خرما را در ظرفی کروی که ته آن گود و مقعر است می ریزند و با شعله کم حرارت می دهند تا کاملاً سفید شود، سپس میزان مناسبی از ارده را به آن اضافه می نمایند و آن قدر هم می زنند تا کاملاً متلاشی شود.

حلوا سنگک

پخت انواع حلوا در بسیاری از منطقه ها بوشهر رواج دارد، برای پخت حلوا سنگک، شیره خرما را که با حرارت سفید نموده اند، باضخامت کم در ظروفی شبیه به سینی می ریزند و قبل از اینکه سرد شود، کنجد بوداده را روی آن می پاشند. حلوا پس از سرد شدن آماده مصرف است.

حلوا پسکی

حلوا پسکی نوعی حلوا محلی است که در بعضی منطقه ها استان مانند برازجان پخت آن مرسوم است. برای پخت حلوا پسکی، خرمای رسیده را با آرد در روغن سرخ می نمایند و سپس میزانی ماست را با حلوا ورز می دهند تا حلوا آماده شود.

مسقطی

مسقطی فقط سوغاتی مشهور شیراز نیست، در بیشتر شهرهای جنوبی مسقطی به عنوان یکی از سوغاتی های محبوب شناخته می شود. مسقطی دو قرن پیش از مسقط مرکز عمان به سواحل خلیج فارس رسید و به همین علت نامش مسقطی است. برای تهیه مسقطی باید از نشاسته، روغن، شکر، زعفران، هل و گلاب استفاده کرد و ترکیب آن با چای بی نظیر است.

استاندار لار این حلوا را در سال 1394 تحت عنوان حلوا مسقطی لاری در سازمان استاندارد ملی به ثبت رساند و شرایط صادران این حلوای خوشمزه را فراهم کرد.

انواع نان

نان های محلی همواره عطر و بویی دیگر دارند، بیشتر شهرهای ایران نان های محلی خاصی دارند، از نان های محلی بوشهر می توان به نان نازک، نان گرده و نان بلبل اشاره نمود که نان بلبل روی تابه پخته می شود. پخت کماج در بوشهر بسیار متداول است، کماج نان حجیمی است که با آرد گندم سفید و مایه خمیری که از نخود لپه درست شده است، تهیه می شود.

ترشی

اگر از هواداران ترشی های خوشمزه هستید، جای درستی آمده اید، در بوشهر می توانید ترشی های بسیار خوشمزه ای تهیه کنید. ترشی انبه یکی از ترشی های محبوب بوشهر است. از دیگر ترشی های خوشمزه بوشهر می توان به ترشی لیموعمانی و ترشی بادنجان اشاره نمود. اگر به بوشهر سفر کردید، ترشی انبه را از قلم نیاندازید!

ماهی و میگو بوشهر

اگر در پی ماهی تازه و خوشمزه هستید، شهر بوشهر بهترین انتخاب است. بازارهای ماهی فروشی زیادی در بوشهر وجود دارد که هرروز ماهی های تازه ای در آن ها به فروش می رسند. از جمله ماهی های بوشهر می توان به ماهی سنگسر، هامون، ماهی مرکب، ماهی شیر و بسیاری از گونه های ماهی ها اشاره نمود. میگو بوشهری را هم نباید فراموش کرد.

صنایع دستی

گبه و گلیم

مشهورترین سوغات و محصول صنایع دستی استان بوشهر گبه و گلیم صادراتی است که در بسیاری از روستاها بافت آن رواج دارد. گبه و گلیم بوشهر آوازه ای جهانی دارد و به بسیاری از کشورهای خارجی صادر می شود.

مراکز زیادی در استان بوشهر وجود دارد که گبه بافی در آن رایج است از جمله بهترین مراکز گبه بافی می توان به روستاهای شول، کمالى، بهمنیارى، محمد صالحی، عباسى، فخر آوری، کلر و چهار روستایى از توابع شهرستان گناوه اشاره نمود.

و گلیم بافی، این هنر در بیشتر روستاهای بوشهر جریان دارد، فصل بافت گلیم زمستان است و خانواده های روستایی درکنار کشاورزی و دام پروری، اوایل پاییز آغاز به چیدن فصل گوسفندها می نمایند و در فصل زمستان مشغول بافتن گلیم می شوند.

تار گلیم های روستایی اغلب از موی بز است که دارای استحکام بیشتری است ولی پود از پشم است.

عبا بافی

یکی از محبوب ترین سوغاتی های بوشهر، عبای شتری است. عبای شتر یکی از گران ترین نوع عباها است که به تعداد بسیار محدود فراوری می شود. عبا بافی از جمله صنایع دستی است که به پشم وابسته است و بیش از 500 سال سابقه دارد.

حصیربافی

حصیربافی در استان بوشهر به علت فراوانی برگ و الیاف درخت خرما و گیاهان خودرو در منطقه ها باتلاقی و شوره زار از دیرباز رایج بوده است. معمولاً در همه روستاهای بوشهر، صدف بافی به عنوان تفریحی در اوقات فراغت انجام می شود. مواد اولیه این محصول بسیار فراوان است و کاربرد محصولات حصیری بسیار زیاد، به همین علت حصیربافی یکی از حرفه های مهم مالی در این منطقه است.

نوعی فرش حصیری به نام تک وجود دارد که معمولاً با 8 ساعت کار یک بافنده ماهر در ابعاد 200 در 200 سانتی متر بافته می شود و بهترین وسیله برای پوشش سقف کپرهای روستایی است. از دیگر محصولات حصیری می توان به تویزه، مخرف، بادبزن، کلاه حصیری، زیر داغی، کپو، سبد جمع آوری خرما اشاره نمود. مهم ترین مراکز فراوری حصیر در استان بوشهر، شهرستان گناوه، دشتی، دشستان و کنگان است.

سفالگری

به علت اهمیت آب در منطقه گرم بوشهر، تهیه وسایلی برای خنک نگه داشتن آب به صورت طبیعی بسیار مهم است. در کارگاه های سفالگری محصولاتی فراوری می شود تا با استفاده از آن ها آب خنک نگه داشته شود. خاک کوزه گری در بوشهر از معادن شهرهای اطراف تهیه می شود و شیوه فراوری کوزه ها، چرخ های سفالگری سنتی است. از مراکز مهم فراوری کوزه در استان بوشهر می توان به شهرستان دشتستان و کنگان اشاره نمود.

گرگور بافی

گرگور نوعی تور ماهیگیری است که با فلز ساخته می شود و بوشهر یکی از مهم ترین مراکز گرگور بافی است. بیشتر صیادان بوشهری ابتدا گرگورهای خود را با نوعی چوب هندی و چینی که در بوشهر باصچیل نامیده می شود، تهیه می کردند. تقریباً از 60 سال پیش با وارد شدن سیم بکسل به وسیله کشتی های بین المللی به شهر، صیادان از این سیم ها و باصچیل برای ساخت تور استفاده می کردند. بعدها در حدود سال های اول دهه 40 با وارد شدن سیم های مخصوص گالوانیزه که ساخت کشور بلژیک و انگلیس بود، گرگورها کاملاً سیمی شدند و بافت آن باسیمی خاص انجام می شد.

در حال حاضر گرگور باسیم فلزی گالوانیزه و به شکل نیم کره بافته می شود و مردان مسئولیت بافت آن رادارند. ارتفاع گرگور به تناسب نوع شناور و محل صید،3 تا 1 متر است. استفاده از گرگور باعث می شود تا ماهی زنده و با کمترین آسیب صید شود. از مراکز مهم فراوری گرگور می توان به شهرستان های دیلم، گناوه و دیر و کنگان اشاره نمود.

لنج و قایق سازی (گلافی)

لنج و قایق سازی از قدیمی ترین و مهم ترین صنایع دستی بوشهر است که سابقه آن به دوره افشاریه برمی شود.