آشنایی با قلعه و چهار برج شاهرخ خان - کرمان - وبلاگ دخترانه ها

به گزارش وبلاگ دخترانه ها، قلعه و چهار برج شاهرخ خان مهم ترین اثر تاریخی و جاذبه گردشگری شهر یزدان آباد از توابع شهرستان زرند است که ارزش تاریخی زیادی دارد.

قلعه و چهار برج شاهرخ خان در مرکز یزدان آباد در شهرستان زرند استان کرمان قرار گرفته است و نمای بسیار زیبایی به مرکز شهر بخشیده است. این بنا 4 عدد برج دارد که در 4 گوشه قلعه قرار گرفته و در گذشته محل نگهبانی و مراقبت بوده است.

طرح و سبک معماری قلعه بر اساس اصول معماری قدیم، با در نظر دریافت مکان های مخصوص زندگی و سکونت سران قوم، رعیت ها و همچنین در نظر دریافت صندلی مخصوص نگهداری احشام است.

معماری زیبا و گچ بری و مِقرنس کاری حاشیه سردر اطاق ها و حتی سقف اطاق ها و دیگر تزئینات به کار گرفته شده کلاً استادانه و با مهارت انجام شده که در خور تحسین و جالب توجه است. به طوری که بعد از گذشت سال ها هنوز تعدادی از درب های چوبی قدیم که با دقت و ظرافت و از بهترین نوع چوب ساخته شده اند، موجود و سالم مانده است.

وجود چنین قلعه ای در یزدان آباد نشانه ازدیاد جمعیت و قدمت تاریخی آن ناحیه در گذشته است. باغچه نسبتاً بزرگی در وسط حیاط قلعه قرار گرفته و چند درخت قدیمی دارد که به سرسبزی و زیبایی حیاط قلعه افزوده است.

زیبائی، وسعت، ازدیاد صندلی ها و مکان ها، سالم بودن و نیز سابقه دیرینه قلعه و چهار برج شاهرخ خان باعث شده تا بسیاری از دانشجویان رشته معماری سنتی ضمن بازدید و مطالعه و تهیه پلان، پایان نامه های تحصیلی خود را از این قلعه انتخاب نمایند.

در سال 81 دو دانشجوی رشته معماری پلان زیبائی را از قلعه مذکور برداشت و تهیه نموده اند که در صفحه 232 کتاب تاریخ از زراوند تا زرند تألیف مرحوم حسن سهرابیزرندی چاپ شده است.

سالمندان بخش یزدان آباد به خصوص حاج اصغرخان سیفالدینی که یکی از معتمدین منطقه مذکور بوده در ارتباط با احداث قلعه و چهار برج یزدان آباد به نقل از اجداد خود چنین یادآور شده است: ابتدا ساختمان های قلعه ساخته شده و چون خبری از دزدی و چپاول نبود مردم با خیال راحت و امنیت خاطر زندگی می کردند. بعد از گذشت سال ها خبر آوردند که دزدان و راهزنان از حوالی شیراز به شهرها و روستاها حمله می نمایند و مال مردم را به غارت می برند. بعد از پخش این خبر مرحوم شاهرخ خان که یکی از مالکین عمده یزدان آباد بود برای حفظ جان خود و خانواده اش و نیز مردم آن ناحیه، دستور می دهد تا به منظور دیده بانی و مراقبت از آن روستا چهار برج در چهار گوشه قلعه بسازند. در مدت پنجاه روز چهار برج که مخصوص دیده بانی و اطلاع نگهبانان برج، از حمله احتمالی راهزنان بود؛ ساخته می گردد.

مرحوم شاهرخ خان برای اطمینان، پس از تحقیق برای ساختن برج ها از مرحوم سلمان و پسرش مرحوم کربلائی غلامحسین برهانی زرندی که از معماران با تجربه سُنتی بوده اند دعوت می نماید که پس از پنجاه روز برج ها را به شکل زیبائی می سازند

به لحاظ مهارت در ساخت برج ها و نیز به کاردریافت مصالح خوب، حوادث طبیعی به خصوص زلزله های اسفند 83 و اردیبهشت 85 قادر به آسیب رساندن به برج ها نبودند. البته سالمندان یزدانآباد قدمت برج ها را بین 200 تا 220 سال قبل می دانند.

از آنجائی که چهار برج شاهرخ خان موقوفاتی دارد، سال ها تولیت آن به عهده حاج عزتاله خان سیفالدینی بوده که همه ساله در ماه محرم در محوطه چهاربرج عزاداری نموده اند.

این بنا هم از داخل آن و هم نمای خارجی آن بسیار زیبا و دیدنی است.

مجموعه آثار باستانی یزدان آباد سال ها مورد توجه میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان بوده. به طوری که چهاربرج شاهرخ خان در ردیف آثار با ارزش باستانی استان به ثبت رسیده است.

متاسفانه سال 99 چهار برج به دلیل ترکیدگی لوله و نشت آب آسیب دید.